Boyun ağrısı olan bireylerin konservatif tedavisinde yüksek kaliteli çalışmalar eksiktir. Bunun nedenleri arasında heterojen hasta populasyonu, klinik seyrinin farklı olması sayılabilir. 

Peki kanıtlar ne diyor diye bakacak olursak;

Hasta eğitimi: Hasta eğitiminin tedavi yönetimindeki önemi üzerinde durulmaktadır belki de tedavinin en önemli kısmını oluşturmaktadır. Fizyoterapistin hastanın durumunun korkutucu olmadığı, aktif kalmaya devam etmesi gerektiği ve durumu hakkında hastanın/kişinin anlayabileceği dilden açıklamalar yapması önem taşımaktadır. Hasta tarafından yanlış anlaşılacak ve hareket korkusu yaratacak sözcükler seçilmemelidir. İnsan biyopsikososyal bir varlıktır ve iyileşmesini birçok faktör etkileyebilir. Kişinin durumu ile ilgili netleşmeyen endişelerinin olması bu faktörlerden biridir.

Boyun ağrısı olan bireyler için tedavinin temel bir bileşenini de kişinin kendi aktif yönetimi oluşturmaktadır. Peki burada hedeflerimiz neler olmalıdır diye bakacak olursak birincil amaç kişinin mümkün olduğunca en kısa sürede normal aktivitelerine dönmesinde rehberlik etmek, yardımcı olmaktır. 

Vermemiz gereken temel mesajlar:

Aktif kalın ve hareket etmekten korkmayın: Bilimsel kanıtlar aktif kalmanın immobilizasyona (hareketin sınırlandırılması) göre daha etkili olduğu konusunda birleşmektedir; ancak bazı çok yüksek şiddetli ağrının olduğu durumlarda ağrıyı azaltmak için birkaç gün sınırlama önerilebilir ancak bu da aktivite modifikasyonu şeklinde olmalıdır. 

Kişinin problemi hakkında bilgi verin: Kişinin yaşadığı durum hakkında bilgi sahibi olması oldukça önemlidir ve tedavinin yönetiminde büyük bir parçayı oluşturmaktadır. Kişi şikayetleri hakkında iyice dinlenmeli ve durum hakkında hastanın anlayacağı basit bir şekilde bilgi verilmelidir. 

İyileşme hakkında bilgi verilmelidir: Olumlu iyileşme beklentileri daha az ağrı ve disabilite ile ilişkilendirilmiştir ve olumlu mesajın önemini vurgular. Kişinin iyileşeceğine inanması, hareket etmekten korkmaması oldukça önemlidir.

Başa çıkma stratejileri hakkında bilgi verilmelidir: Özellikle ağrı kronikleşme aşamasına geçerken bu olumsuz durumu nasıl yöneteceği hakkında bilgilendirilmelidir. Ele alınması gereken ana unsurlar ise hareket korkusu, kötüleştirici düşünceleri azaltmak ve aktif başa çıkma stratejileri hakkında yardımcı olmaktır. Ağrı eğitimi, ağrı nörofizyolojisinin basit ve anlaşılır bir dille anlatımı kişinin ağrı davranışlarının değiştirilmesinde etkili olabilir. 

Egzersiz tedavisi

Egzersiz eğitiminin pasif müdahalelere kıyasla boyun ağrısı yönetiminde daha etkili olduğu desteklenmektedir. Egzersiz yaklaşımları özelinde düşündüğümüzde boyun kaslarının kuvvetlendirme ve endurans eğitiminin germe ve normal aktivitelere dönüş gibi uygulamalarla kıyaslandığında daha etkili yaklaşımlar olduğu gösterilmiştir. Birçok egzersiz yaklaşımı kullanılabilir: eklem hareket açıklığının gelişimi için normal eklem hareket açıklığı egzersizleri, ağrıyı azaltmaya yönelik (Mc Kenzie yaklaşımı), propriosepsiyonu geliştirmek, kas imbalansını ve fonksiyonu geliştirmeye yönelik yaklaşımlar uygulanabilir. Hiçbir egzersiz yaklaşımının birbirine bir üstünlüğü olmasa da iki temel faktör ön plana çıkmaktadır bunlar kişinin problemine ve kişiye özel egzersiz seçimi ve uygulama sonunda sonuçların değerlendirilmesidir. 

Boyun ağrısının yönetiminde uygun egzersiz yaklaşımlarının da yer aldığı multimodal çok bileşenli yaklaşımın daha etkili olduğu gösterilmiştir. Fizyoterapistin el ile yaptığı uygulamalar (manuel terapi) egzersiz ile birlikte uygulandığında daha etkili olabilir. Ayrıca hastanın terapiste bağımlılığının önlenmesinde aktif yönetim stratejileri ve ev egzersizleri çok önemlidir. Egzersizlere uyum ve kişinin düzenli bir şekilde egzersizlerini yapması da önem taşımaktadır. 

Pasif tedaviler

Bilimsel çalışmalar hastanın pasif olduğu yaklaşımlardan ziyade kişinin aktif katılımının olduğu aktif tedavileri desteklemektedir. 

Traksiyon

Boyun ağrısında traksiyon kullanımının etkililiğine dair araştırmalar sonuçsuz ve çelişkilidir. 

Davranışsal yaklaşımlar 

İnsan biyopsikososyal bir varlıktır ve kişinin inançları, düşünceleri iyileşmede önemli bir rol oynar. Tedavi ve rehabilitasyonu etkileyebilir. Kişinin korku ve inançları belirlenirse rehabilitasyon ona göre şekillendirilip modifiye edilebilir. Kişinin ağrı semptomlarından uzaklaştırılarak belirli fonksiyonel hedeflere yönelik kademeli egzersiz programları uygulanmalıdır. 

Özetle kişinin durumu hakkında bilgilendirilmesi, hareket etmekten korkmaması ve pasif tedavilerden ziyade hastanın aktif olduğu egzersiz yaklaşımları ile birlikte uygulanan çok komponentli tedaviler semptomların iyileştirilmesinde etkilidir.

Hazırlayan: Fzt. Birgül Dıngırdan

Referanslar
Multimodal management of mechanical neck pain using a treatment based classification system. Journal of Manual & Manipulative Therapy. 2008 Oct 1;16(4):217-24.
Lewis M, James M, Stokes E, et al. An economic evaluation of three physiotherapy treatments for non-specific neck disorders alongside a randomized trial. Rheumatology (Oxford) 2007;46:1701–1708.

Daha fazla oku: Spesifik Olmayan Boyun Ağrısında Hangisi Daha Etkili? Manuel Terapi mi Terapötik Egzersiz mi?