Diz osteoartriti, özellikle yaşlılarda olmak üzere çok sık karşılaşılan bir problemdir. Ağrı, diz osteoartritinin temel özelliğidir ancak, ağrı ve dizdeki yapısal değişimler ya da radyografik görüntüleme çok eşdeğer değildir. Ağrıyı azaltmak amacıyla ilaç tedavisi uygulanır. Fizyoterapide ise en etkili yöntem kuadriseps kasını kuvvetlendirmeye yönelik egzersiz programlarıdır. 

Bilimsel çalışmalar ne diyor?

Yapılan bir çalışmada 2 yıl süren bir ev tabanlı egzersiz programının diz ağrısını azaltmaya ve fiziksel fonksiyona olan etkisi araştırılmıştır.Çalışmaya 45 yaş ve üzeri katılımcılar alınmıştır. Katılımcılara “Dizlerinizde ağrı var mı?” sorusu sorulmuştur. Cevap “Evet” ise “Bir ayın çoğu günü dizinizde veya dizinizin etrafında ağrınız oldu mu?” sorusu sorulmuştur ve “Geçen yıl hiç ağrınız oldu mu?” sorusu sorulmuştur.2 yıllık egzersiz programı kolay ve her yaş grubuna uygundur. Bu program diz çevresi kasları kuvvetlendirmek ve mevcut olan kuvveti korumak, eklem hareket açıklığı ve lokomotor fonksiyon çalışmayı içermektedir. Egzersizler için elastik bantlar kullanılmıştır. Katılımcılara 2 dizlerine de günlük 20-30 dakikalık egzersizler önerilmiştir. Her bacak için maksimum 20 tekrarlı hareketler göstermişlerdir. Katılımcılardan günlük tutulması istenmiştir ve bu günlükler 6 ayda bir toplanmıştır. Her ay telefon görüşmesi ile kontrol sağlanmıştır.

Egzersiz grubu egzersiz yapmayan gruba göre anlamlı farklılıklar kazanmıştır. Egzersiz yapan grubun ağrı şikayeti egzersiz yapmayan gruba göre ciddi anlamda azalmıştır. Egzersiz yapan gruptaki katılımcıların izometrik kas gücü egzersiz yapmayan gruptaki katılımcılara göre daha fazladır. Ancak genel fiziksel fonksiyon açısından (SF-36 ile değerlendirildi) (anksiyete ve depresyon) iki grup arasında anlamlı farklılıklar yoktur.

Bu çalışma iki yıl süren ev tabanlı egzersiz programının diz ağrısını azaltmada küçük ama önemli etkilerinin olduğunu göstermektedir. Ağrı ile ilgili iyileşmelere 6 ayda ulaşılmış ve bu iyileşmeler çalışma boyu devam etmiştir. Bu gösteriyor ki belki de 6 aylık program da ağrıyı azaltmada yeterli olabilir. Bu program ağrı azalmasına ek olarak, dizdeki sertlik ve fiziksel fonksiyonda da iyileşme sağlamıştır.

Klinik Çıkarım: Egzersiz diz ağrısı olan kişilerde ağrının azalmasını, dizdeki sertliğin azalmasını ve fiziksel fonksiyonun iyileşmesini sağlamaktadır. Egzersizlerin doğru yapılışları tam anlamıyla öğretilip gerekli zaman aralıklarıyla telefon veya videolu görüşme sağlanarak kontrol edildiği sürece diz ağrısı ve diz osteoartriti olan hastalara ev tabanlı egzersizler önerilebilir.

Hazırlayan: Fzt. Burcu Zehra Sivri

Referans: Thomas, K. S., Muir, K. R., Doherty, M., Jones, A. C., O reilly, S. C., & Bassey, E. J. (2002). Home based exercise programme for knee pain and knee osteoarthritis: randomised controlled trial. Bmj, 325(7367), 752.

Daha fazla oku: Merdiven Egzersizi Sırasında Patellofemoral Ağrının Alevlenmesinin Gövde Kinematiği ve Alt Ekstremite Mekaniği Üzerindeki Etkisi