Günümüzde, teknolojik ilerlemeler, iş yaşamı, kentleşme ve diğer faktörler insan sağlığını olumsuz etkilerken, düzenli fiziksel aktivitenin obezite, kardiyovasküler hastalıklar, diyabet ve kanser gibi hastalıklar sonucu meydana gelen mortalite riskini azaltması, yaşam kalitesinde ve süresinde artış sağlaması fiziksel aktivitenin önemini daha da artırmaktadır. Yetersiz fiziksel aktivite, dünya çapında ölüm için önde gelen risk faktörlerinden biridir.

Düzenli fiziksel aktivite ve sağlığa etkileri

• Kardiyorespiratuar ve kassal uygunluğu geliştirir.
• Kardiyovasküler hastalık riskini azaltır.
• Tip2 diyabet riskini azaltır.
• Mesane, meme, kolon, endometriyum, akciğer ve mide kanserleri riskini azaltır.
• Kemik sağlığını geliştirir ve korur.
• Kognitif fonksiyonları geliştirir.
• Demans riskini azaltır.
• Yaşam kalitesini arttırır.
• Kaygıyı azaltır.
• Uyku kalitesini arttırır.

Egzersiz ve COVID-19

Günümüzde COVID-19, Çin in Wuhan Şehrindeki kökeninden tüm dünyaya hızla yayılıyor. Dünya sağlık örgütü, bunu dünya nüfusu için potansiyel bir tehdit olan pandemi olarak ilan etti.

Aerobik kapasitenin arttırılması, solunum yolu enfeksiyonlarına ve rahatsızlıklarına karşı önleyici ve tedavi edilebilir bir rol oluşturabilir.  Aerobik kapasiteyi artırmanın akciğer fonksiyonlarını iyileştirmeye ve akciğer hasarını önlemeye etkisi dört mekanizma halinde özetlenebilir.

• İlk mekanizma, akciğer ve vücut bağışıklığını iyileştirmek için antibiyotik ve antimikotik profilaksi olarak aerobik kapasiteyi artırma rolünü içerir.
• İkinci mekanizma, aerobik kapasiteyi normal akciğer dokusu elastikiyetini geri yükleme ve solunum kaslarının gücünü ve dayanıklılığını artırma rolünü içerir, bu da ventilasyonu artırmaya, akciğer mekaniğini artırmaya ve akciğer hasarını azaltmaya yardımcı olur.
• Üçüncü mekanizma, serbest radikal üretimini ve oksidatif hasarı sınırlamak için bir antioksidan olarak aerobik kapasiteyi artırma rolünü içerir.
• Dördüncü mekanizma, hem akciğer bağışıklığını iyileştirerek hem de bir otonomik modülasyon üreterek öksürüğü azaltmada ve solunum yollarını temizlemede aerobik kapasiteyi artırma rolünü içerir.

Ayrıca, aerobik kapasiteyi artırmak, COVID-19 risk faktörlerini azaltabilir. Bu, COVID-19 un insidansını ve ilerlemesini azaltmaya yardımcı olur. Bu, yalnızca bulaşıcı hastalıkları değil, aynı zamanda bulaşıcı olmayan hastalıkları da önleyebilecek sağlıklı bir yaşam biçimini teşvik etmenin kolay ve vazgeçilmez bir yolu olabilir.

COVID-19 oluşumu ve ölüme doğru ilerlemesi ile bağlantılı risk faktörlerinin yaşlanma, hipertansiyon, diyabet ve kalp problemlerini içerdiğini göstermiştir. Tüm bu risk faktörlerinin aerobik kapasiteyi artırarak hemen veya kısa sürede iyileştirildiği gösterilmiştir.

COVID-19 un ortak risk faktörleri arasında diyabet, hipertansiyon, yaşlanma ve kalp sorunları yer alır. Bacchi vd. tip II DM li kişilerde aerobik ve direnç egzersizlerinin glikoz konsantrasyonları üzerindeki akut etkilerini karşılaştırdı. Direnç eğitiminin aksine, hafif aerobik egzersizlerin seans boyunca ve sonraki bütün gece boyunca glikoz konsantrasyonunu düşürdüğünü buldular.

Aerobik kapasiteyi artırmak, daha yüksek kan basıncında ani önemli bir azalma sağlayabilir. Nascimento vd. dirençli hipertansiyonu olan hastalarda aerobik egzersizlerin kan basıncı üzerindeki akut ve kronik etkilerini inceledi. 8 haftalık hafif aerobik egzersizlerin kan basıncını önemli ölçüde düşürdüğünü buldular.

Yaşlanma, vücut sistemlerinin işlevini önemli ölçüde azaltır, bu sistemleri arızalara ve hastalıklara maruz bırakır. COVID-19 lu yaşlılar genellikle daha genç olanlarda daha yüksek ölüm oranlarına sahiptir. Cahapman vd.  hafif aerobik egzersizlerin yaşlılarda kardiyovasküler uygunluk üzerindeki kısa vadeli etkilerini araştırdı. 6 haftalık hafif aerobik egzersizlerin hem VO2 max ı hem de algılanan efor oranını önemli ölçüde artırdığını buldular.

COVID-19 hastalarında genellikle daha yüksek anksiyete ve depresyon vardır. Anksiyete ve depresyonun bağışıklık üzerindeki olumsuz etkileri birçok çalışmada gösterilmiştir. Aerobik kapasiteyi artırmak, ruh halini önemli ölçüde iyileştirir ve bağışıklığı korur.

Aerobik kapasitesinin artırılması, COVID-19 un risk faktörlerini azaltmak ve COVID-19 a karşı daha iyi vücut işlevlerine izin vermek ve bağışıklık ve solunum sistemlerinin işlevini iyileştirmek için şiddetle tavsiye edilir. Bu, COVID-19 un morbidite ve mortalite oranlarını azaltabilir.

Hazırlayan: Fzt. Nida Müdüroğlu

Referanslar
DONNELLY, JOSEPH E. Ed.D (Chair); BLAIR, STEVEN N. PED; JAKICIC, JOHN M. Ph.D.; MANORE, MELINDA M. Ph.D., R.D.; RANKIN, JANET W. Ph.D.; SMITH, BRYAN K. Ph.D. Appropriate Physical Activity Intervention Strategies for Weight Loss and Prevention of Weight Regain for Adults, Medicine & Science in Sports & Exercise: February 2009 – Volume 41 – Issue 2 – p 459-471 doi: 10.1249/MSS.0b013e3181949333
Dixit S. (2020). Can moderate intensity aerobic exercise be an effective and valuable therapy in preventing and controlling the pandemic of COVID-19?. Medical hypotheses, 143, 109854. https://doi.org/10.1016/j.mehy.2020.109854

Daha fazla oku: Covid-19 ve Pulmoner Rehabilitasyon