Spastik hemiplejili çocuklar denge bozukluğu görülebilir çünkü paretik tarafta ağırlık taşımak zorlaşır ve anormal yürüyüş bozukluğu olur. Paretik bacakta azalmış kuadriseps kuvveti, ayak bileği plantar fleksörleri ve ayak bileği dorsifleksörlerinin zayıflamasına neden olur. Spastik hemiplejili çocuklarda paretik bacakta denge ve motor beceriyi geliştirmek için, paretik tarafa ağırlık kaydırmayı ve paretik bacak kaslarını güçlendirmeyi destekleyen terapötik bir yaklaşım gereklidir.

Serebral palsili çocuklarda kas kuvveti geliştirme egzersizi,adım uzunluğu ve yürüyüş hızında artışa, koltuk değneği yürüyüşünde azalmaya ve Kaba Motor Fonksiyon Ölçüsünde iyileşmeye neden olur. 

Bilimsel çalışmalar ne diyor?

rown ve arkadaşları spastik hemiplejili çocuklarda ayak bileği plantar fleksörlerinin ve paretik bacak dorsifleksörlerinin kas kuvvetinin,etkilenmemiş tarafın kas kuvvetinin sırasıyla% 75 ve% 72 olduğunu bildirdiler. Horvat, spastik hemipleji olgularında paretik bacaktaki diz ekstansörlerinin ve fleksörlerin kas gücünün, etkilenmemiş tarafın sırasıyla% 42 ve% 52 olduğunu bildirmişlerdir.

Horvat spastik hemiplejili çocuklara 8 hafta süreyle kademeli direnç egzersiz programı uygulamış ve diz fleksör ve ekstansör kas gücünün sırasıyla % 100 ve% 129 arttığını bildirmişlerdir. Bu, diz fleksör ve ekstansör kasları kuvvetlendirme egzersizinin spastik hemiplejili çocuklarda yürüme fonksiyonunu iyileştirmek için gerekli olduğunu göstermektedir; faydaları arasında motor fonksiyon geliştirmesi,yürüyüş hızını artırması ve diz ekstansör eğitiminden sonra artan enerji verimliliği yer alır. Hwang  spastik hemiplejili hastalarda paretik bacak için eksantrik kas kuvvetlendirme egzersizi uygulamış ve yürüme sırasında paretik tarafta kas kuvveti, kadans, yürüyüş hızı ve ağırlık taşımada iyileşme bildirmiştir.

Yapılan başka bir çalışmanın amacı spastik hemiplejili çocuklarda, ayakta paretik bacağa ağırlık kaydırmanın ve konsantrik ve eksantrik kas gücü egzersizinin denge ve kaba motor fonksiyon üzerindeki etkilerini incelemektir.Spastik hemiplejili 30 çocuk rastgele deney ve kontrol gruplarına ayrılmıştır. Dahil edilme kriterleri şu şekildedir: Spastik hemiplejili, Kaba Motor Fonksiyon Sınıflandırma Sistemi (GMFCS) seviye I ve II olması,modifiye mini zihinsel durum muayene skoru 25 üzerinde olması ve görme veya işitme eksikliği bulunmaması,dengesini etkileyen ilaç kullanmamış olmaması.

Eğitim süresi 4 haftadır. Deney grubunda paretik bacağına 20 dk nörogelişimsel terapi ve 20 dk kas kuvveti geliştirme eğitimi uygulanmıştır. Kontrol grubuna 40 dk nörogelişimsel tedavi uygulanmıştır. Paretik bacak için izometrik ve eksantrik kas kuvvetlendirme geliştirme eğitiminin yöntemi aşağıdaki gibidir:

Bir denek, paretik tarafında üst ekstremite ile bir çubuğun tutarken paretik bacağına ağırlık taşıyabildiği, yüksekliği ayarlanabilir bir masa üzerinde durur. Denek, paretik olmayan bacağını kullanarak paretik bacağın ayak bileği ve diz eklemlerini kontrol ederek yerde bir topu ileri geri iter. Hareket, bir set için 10 kez tekrarlanır ve ardından 1 dakika dinlenilir. Toplam 10 set gerçekleştirilir.

Deney grubu kontrol grubuna göre yürüme koşma zıplama dengede ayakta durma gibi değerlendirme kriterlerinde anlamlı şekilde iyileşme göstermiştir.

Damiano ve Abel, kaba motor fonksiyonun ve pediatrik denge yeteneğinin bacak kas kuvvet geliştirme eğitiminden sonra geliştiğini bildirmiştir. Dodd ve diğerleri  spastik diplejili çocuklarda kas kuvveti geliştirme eğitiminden sonra GMFM, yürüme hızı ve yukarı yürümenin düzeldiğini bildirmişlerdir. Dodd ve diğerleri spastik diplejik serebral palsili çocuklarda ayak bileği plantar fleksörlerine ve diz ekstansörlerine kas kuvveti geliştirme egzersizleri uygulamış ve iyileşme gösterdiğini bildirmiştir.

Shumway-Cook ve arkadaşları spastik hemiplejili ve diplejili çocuklarda 5 günlük yoğun denge eğitimi uygulamış ve önemli ölçüde iyileşmiş core stabilizasyon olduğunu bildirmiştir. Bu çalışmada, paretik bacağın kontrol eğitimi çocuklarda denge yeteneğinde önemli bir iyileşme sağlamıştır. Paretik bacakta tutarlı tam ağırlık taşıma kontrolü sayesinde kalça, diz ve ayak bileği eklemlerinin stabil kas aktivitesi nedeniyle kontrol fonksiyonu ve denge reaksiyonunun iyileşmesi mümkündür.

Spastik hemiplejili çocuklarda konsentrik ve eksentrik kontrollü egzersiz terapisi, kaba motor fonksiyon ve denge yeteneğini iyileştirmede etkili olabilir ve paretik bacaktaki fonksiyonel problemleri çözmek için kullanılabilir.

Klinik Çıkarım: Spastik hemiplejili çocuklarda izometrik ve eksantrik kontrollü egzersiz terapisi, paretik bacaktaki fonksiyonel problemleri çözmek için bir araç olarak kullanılabilir.

Hazırlayan: Fzt. Sefer Ali İnanıcı
Park SI, Kim MS, Choi JD. Effects of concentric and eccentric control exercise on gross motor function and balance ability of paretic leg in children with spastic hemiplegia. J Phys Ther Sci. 2016 Jul;28(7):2128-31. doi: 10.1589/jpts.

Daha fazla oku: Hemiplejik Serebral Palsili Çocuklarda Wii Sport Resort İle Üst Ekstremite Eğitimi