Çok bileşenli yoğun pelvik taban kas eğitimi (MCI-PFMT) nöroplastisiteyi artırmak amacıyla nörofizyolojik prensipleri temel alır ve gün boyu denetimli bir şekilde uygulanır. Bu egzersiz protokolü pelvik taban kasları üzerinde duyusal, motor ve refleks etkilere sahip bir yaklaşımdır.

Pelvik taban kasları fonksiyonel durumlarına göre dört farklı durum içerir. (Normal, Az Aktif, Aşırı Aktif, Fonksiyonel Olmayan). Her bir tipin tedavisi için farklı fizyoterapi uygulamaları kullanılır.

Bu çok bileşenli yoğun pelvik taban kas eğitimi  protokolünün anahtar unsurları şunlardır;

1. Doğru Pelvik Taban Kas Fonksiyonlarını Öğretmek: Pelvik Taban Kaslarının Doğru Öğretim Eğitimi ve Arttırılması
2. Pelvik Taban Kaslarının Gevşemesi ve Kasılma Fonksiyonun Kazandırılması
3. Pelvik Taban Kaslarının Kuvvet, Koordinasyon, Dayanıklılık ve Simetrisinin Eğitimi
4. Motor Öğrenme ve Kontrol
5. Dinamik Lumbopelvik Stabilite, 
6. Pelvik Taban Kasları ve Abdominal Ortak Kasılma
7. Pelvik Taban Kaslarının Refleks Aktivasyonu 

Pelvik Taban Eğitimi Aşamaları Nelerdir?

Pelvik taban anatomisi, kişinin kendi vücudunda olma farkındalığı, pelvik taban kaslarının egzersize verdiği fizyolojik yanıtları, üriner inkontinans üzerindeki rolünü, koruma stratejileri, doğru duruş eğitiminin önemini ve yaşam tarzı değişiklerini içerir.

Pelvik Taban Egzersizleri Nelerdir?

Esneme egzersizleri programında pelvik taban kaslarının ve pelvis içerisinde kasların gerilmesi sağlanır. Bunun amacı kasların uzunluk-gerilim ilişkisini sağlamak, kas kuvveti dengesizliğini ortadan kaldırmak, kasları maksimum uzunluğa getirerek tam fonksiyonu sağlamaktır. Kalça fleksörleri, hamstringler, gluteus maximus, piriformis, addüktörler, karın kasları ve lomber ekstansörler  30 saniye 3 tekrar olacak şekilde statik germe ile birlikte her bir esneme hareketi sırasında 10 saniye dinlenme süresi eklenerek egzersiz uygulanır. Germe Egzersizleri (Sırasıyla kalça fleksörleri, gluteal kaslar, piriformis, hamstringler, addüktörler, lomber ekstansörler ve karın kaslarının statik gerilmesi

Mat Üzerinde Pelvik Taban Egzersizleri

Dört farklı hareket olacak şekilde, Sırt üstü kalça (pelvik tilt), köprü, yüz üstü ve emekleme pozisyonları yapılır. 

Her pozisyonda 40 yavaş kasılma ve 40 yavaş gevşeme gerçekleştirilir. Buradaki amaç, pelvik taban kaslarının gücünü, koordinasyonunu, dayanıklılığını ve süresini, motor eğitimini ve kontrolünü, dinamik lumbopelvik stabiliteyi ve aynı zamanda pelvik taban kasları ile karın kasları arasındaki ortak kasılmayı arttırmaktır. 

Top Üzerinde Pelvik Taban Kas Egzersizleri Örnekleri

PFM Egzersizleri (Sırasıyla sırtüstü kanca, emekleme, köprü, yüzüstü egzersiz pozisyonları) ve Egzersiz Topu Üzerinde PFM Egzersizleri (Sırasıyla ileri-geri, sağ-sol, daire çizme, atlama)

Dizler 90 derece fleksiyonda, eller dizlerin üzerinde ve gövde nötr pozisyonda pilates topu üzerinde dizler hareket etmeden top ile ileri-geri, sağ-sol, daire çizme ve sıçrama olmak üzere dört hareket yapılır. Top üzerinde yapılan egzersizin amacı, Pelvik taban kaslarının istemli gevşeme ve kasılma dayanıklılığını arttırmaktır. Lumbopelvik stabiliteyi arttırmak ve pelvik taban kasları ile karın kasları arasında ortak kasılma mekanizmasının doğru çalışmasını sağlamaktır.

Fonksiyonel aktiviteler sırasında aktifleşen pelvik taban kasları en çok; oturma, ağırlık kaldırma, el yıkama, merdiven çıkma ve ağırlık taşıma sırasında maksimuma ulaşır. Bu hareketleri 20 dakika boyunca yapmak, aktiviteler arasında refleks kasılma sağlar. 

Ek olarak gevşeme egzersizleri, hastanın vücut farkındalığını arttırmak, pelvik taban kaslarını gevşetmek ve stresi azaltmak için uygulanır. Gevşeme tekniği ile birlikte diyafragmatik solunum yapmak tüm vücut kaslarının  gevşeme yeteneğini arttırır. 

Hazırlayan: Yaren Kurt

Celiker et. al. (2023) Does multiple-component intensive pelvic floor muscle training decrease muscle fatigue and symptoms in women with urinary incontinence?

Daha Fazla Oku: Pudendal Nevralji: Kronik Pelvik Ağrının Görünmez Tehlikesi