Postpartum(Doğum sonrası) stres üriner inkontinans, detrusor kasının atrofisinden dolayı bilinçsizce idrar kaçırmaya neden olan intraperitoneal basınçta akut bir artışa işaret eder. Hamilelik sırasında, uterus büyüdükçe, karın içi basıncında eş zamanlı bir artış vajinanın gevşekliğine neden olur. Ek olarak, doğum sırasında pelvik tabanın hasar görmüş kasları ve sinirleri, idrar kesesi üzerinde kontrol kaybına neden olabilir. Daha sonra, intraperitoneal basınçtaki herhangi bir akut artış idrar sızıntısına neden olur. Doğum sonrası idrar kaçırma insidansı %45 ile %55 kadar yüksektir, bu da hamile ve doğum sonrası kadınları etkileyen yaygın bir durumdur.

Günümüzde pelvik taban kaslarının doğum sonrası rehabilitasyonu da dahil olmak üzere üriner inkontinans tedavisinde yapay masaj veya Kegel egzersizleri ile çeşitli modaliteler kullanılmaktadır. Pelvik taban kas rehabilitasyon cihazının son zamanlarda geliştirilmesi, doğum sonrası üriner inkontinans tedavisi için yeni bir seçenek sağlamıştır. Bu pelvik taban kas rehabilitasyon cihazı, Kegel egzersizlerine dayanır ve pelvik tabandaki kasları ve sinir liflerini, belirli bir dalga formuna, darbe genişliğine ve frekansa sahip bir elektroşok yoluyla uyarır. Pelvik tabanın gücünü geri kazanmaya yardımcı olan kasların kasılmasını ve gevşemesini sağlar. Pelvik taban kaslarının gevşemesinden kaynaklanan semptomların tedavisinde kullanılabilir. Çalışmalar, düşük frekanslı darbelere, fizyolojik tepkilere dayanan yeni bir sinir-kas stimülatörü olan pelvik taban kas rehabilitasyon cihazının kullanımının stres üriner inkontinans ve idrar aciliyetinin tedavisinde etkili olduğunu doğrulamıştır. 

Konu ile ilgili bilimsel çalışmalar ne diyor?

Yapılan bir çalışmada doğum sonrası stres üriner inkontinansı olan 100 hasta seçilmiş ve rastgele ve her bir grup 50’şer kişi olmak üzere ikiye bölünmüştür. Gözlem grubundaki hastalar elektromiyografik (EMG) biyofeedback kılavuzlu pelvik taban kas eğitimi ile tedavi edilirken, kontrol grubundaki hastalara postpartum stres üriner inkontinans'a özgü düzenli Kegel egzersizleri yapılmıştır.

Dahil etme ve hariç tutma kriterleri: Tedavi için hastaneye kabul edilen tüm kayıtlı hastalar uluslararası tanı kriterlerine veya postpartum stres üriner inkontinansa uygundur. Ek tedavisi olan denekler çalışma dışı bırakılmıştır. İdrar yolu enfeksiyonu veya tıkanıklığının neden olduğu diğer hastalıklara sahip olan veya idrar kaçırma nedeniyle birlikte komplikasyonları olan hastalar da çalışma dışı bırakılmıştır.

Kontrol grubu: Hastalara iki aylık düzenli Kegel egzersizleri yapılmıştır.

Gözlem grubu: EMG biofeedback cihazı kullanılarak hastalara uygulanmıştır.. Her seans ayda 9 kez 30 dakika veya 40 dakika sürdü. Tedavi 10 ila 15 seanstan oluşuyordu.

Tedaviden sonra gözlem grubundaki pelvik taban kaslarının potansiyeli, kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksekti. Farklılıklar istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Grup içi karşılaştırmalar, tedavi öncesi ve sonrası, her iki gruptaki pelvik taban kaslarının potansiyelinin tedaviden önce olduğundan daha yüksek olduğunu göstermiştir. Gruplar arası karşılaştırmalar, gözlem grubundaki toplam etkinlik oranının kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek olduğunu göstermiştir.

Klinik Çıkarımlar: Kegel egzersizlerine kıyasla pelvik taban rehabilitasyon cihazı postpartum stres üriner inkontinanslı hastalarda daha iyi etkinlik sağlamaktadır. Bu, üriner inkontinans semptomlarında önemli bir iyileşme sağlayarak pelvik taban kaslarının kasılmasını önemli derecede artırır. Bu nedenle, klinik uygulamada kullanım için düşünülmelidir. 

Hazırlayan: Hüseyin Onur Ferhatoğlu

Referans: Liu, Z., & Sun, Z. (2019). Effects of electromyographic (EMG) biofeedback-guided pelvic floor muscle training on postpartum stress urinary incontinence. Int J Clin Exp Med, 12(4), 3742-3749.

Daha fazla oku: Myofasiyal Pelvik Ağrı