Miyofasiyal ağrı, Uluslararası Ağrı Derneği tarafından miyofasiyal tetik noktalardan kaynaklanan kas ağrısı ile karakterize bir kas iskelet sistemi problemi olarak tanımlanmaktadır.

Primer miyofasiyal ağrı ya da osteoartrit ve fibromiyalji gibi kronik hastalıklara sekonder olarak gelişen miyofasiyal ağrı kalıcı özürlülüğe ve üretkenlikte azalmaya neden olur.

Klinik uygulamalar kapsamında miyofasiyal ağrı ve miyofasiyal ağrı ile ilişkili özürlülük durumunu tedavi etmek amacıyla masaj, akupunktur, elektroterapi ajanları ve termal ajanlar kullanılmaktadır. Ancak bu tedavi yöntemlerinin etkinliği konusundaki kanıtlar belirsizdir.

Konu ile ilgili bilimsel çalışmalar ne diyor?

Egzersizin, primer miyofasiyal ağrısı olan bireylerde ağrı şiddeti ve özürlülüğe etkilerini araştırmak amacıyla bir sistematik derlemede 8 çalışma incelenmiştir.

Bu sistematik derlemenin sonuçlarına göre:

• Egzersiz, minimal müdahalelere (destek ve teşvik) veya hiçbir uygulamanın yapılmamasına kıyasla ağrı şiddetinin azalmasında kısa süreli ve belirgin bir etkiye sahiptir. Ancak bu etki klinik olarak anlamlı değildir. Bu sonucun ortaya konmasını sağlayan çalışmaların kanıt düzeyi çok düşüktür.
• Egzersizin, elektroterapi (ekstrakorporeal şok dalga tedavisi) ve kuru iğneleme yöntemlerine üstünlüğü belirsizdir. Aynı şekilde, bu sonucun ortaya konmasını sağlayan çalışmaların kanıt düzeyi de çok düşüktür.
• Dahil edilen çalışmaların tümünde egzersize ait herhangi bir yan etki oluşmadığı bildirilmiştir.
• Egzersizin diğer yöntemler ile kıyaslandığında ağrı şiddetinin azaltılmasında etkili olduğu ancak bu azalmanın klinik olarak anlamlı olmadığı sonucuna varılmıştır. Miyofasiyal ağrı tedavisinde en iyi etkiyi oluşturmak için egzersizin laser ya da manuel terapi yöntemleri ile birlikte uygulanması önerilmiştir.

Egzersizin klinik olarak anlamlı etkiler oluşturabilmesi için germe ve kuvvetlendirme egzersizlerinin birlikte uygulandığı bir egzersiz programı planlanmalıdır. Bu iki egzersiz tipinin birlikte uygulandığı programın diğer egzersiz çeşitlerinden daha üstün olduğu belirtilmiştir.

Kaslarda kan akımı ve enerji metabolizmasının iyileşmesini sağlaması ve kas liflerinin dizilimini yeniden organize etmesi bu kombinasyonun daha etkili olmasını sağlayan fizyolojik değişikliklerdir. Ayrıca, egzersizin non-invaziv, non-farmakolojik ve düşük bütçeli olması gibi avantajlara sahip olduğu ve doğru uygulandığında herhangi bir yan etkisi olmadığı da göz önünde bulundurulmalıdır.

Klinik Çıkarım: Egzersiz, miyofasiyal ağrısı olan bireylerde ağrının azaltılmasında kısa süreli etkilere sahiptir ancak germe ve kuvvetlendirme egzersizlerinin birlikte uygulanması ağrı üzerinde daha güçlü etkiler oluşturmaktadır. Bu etkilerin, miyofasiyal ağrısı olan bireyler açısından klinik olarak anlamlı olduğu düşünülebilir.

Referans
Mata Diz JB, de Souza JR, Leopoldino AA, Oliveira VC. Exercise, especially combined stretching and strengthening exercise, reduces myofascial pain: a systematic review. J Physiother. 2017 Jan;63(1):17-22.