Parkinsonlu Bireylerde Aerobik Egzersiz Eğitiminin Motor Öğrenmenin Nöral Korelasyonlarına Etkileri Nelerdir?
Parkinson, multifaktöriyel etyolojiye sahip ilerleyici bir rahatsızlıktır.
Motor semptomları;
- Tremor
- Rjidite
- Bradikinezi
- Yürüyüş problemleri
Bazal ganglionlardaki ,özellikle striatum ve putameni kapsayan anormal nöral aktivite kaynaklı motor defisitler görülmektedir.Beyindeki bu disfonksiyon,motor fonksiyonu yerine getirmede zorluğa sebebiyet vermektedir.Nörodejeneratif süreç boyunca,kişinin yeni motor beceri öğrenme kapasitesi hem striatal patoloji hemde fiziksel inaktivite kaynaklı olumsuz etkilenir.
Parkinson semptomları yönetimi için yaygın olarak kullanılan tedavilarin dışında (Dopaminerjik ilaçlar,DBS), fiziksel aktivite gibi alternatif tedaviler son zamanlarda araştırılmaktadır. Hayvanlar ve insanlar üzerinde yapılan birçok çalışmada fiziksel egzersizlerin semptomları azalttığı hatta egzersizlerin nöroprotektif etkisi olduğu belirtilmektedir.
Konu ile ilgili bilimsel çalışmalar ne diyor?
Konu ile ilgili yapılan bir çalışmaya 19 Parkinson hastası ve 20 sağlıklı birey dahil edilmiştir.Çalışmaya dahil edilmeme kriterleri:
- Katılımcıların daha önceden müzik enstrümanı/daktilo eğitimi almış olması
- Başka bir nörolojik rahatsızlığının olması
- Yürüyüşünü etkileyen bir komorbiditesinin olması
- Kalp hastalığı ve sigara öyküsünün olması
- Yüksek başlangıçlı fiziksel aktivite seviyesi olarak belirlenmiştir.
Gruplar arasında, sadece Beck depresyon ve anksiyete skalasına göre anlamlı bir farklılık oluşmuştur.
Katılımcıların, sağlık ve fiziksel aktivite seviyelerinin değerlendirildiği ölçekler:
- United Parkinson's Disease Rating Scale (UPDRS)
- Montreal Cognitive Assessment (MOCA) veya Mini Mental State Evaluation (MMSE)
- Beck Depression Inventory (BDI)
- Beck Anxiety Inventory (BAI)
- Jackson's Questionnaire
Katılımcıların kardiyovasküler uygunlukları ise:
- Submaksimal aerobik test (11 SB , 5 PH)
- Maksimal oksijen alım testi (9 SB , 14 PH) ile değerlendirilmiştir.
Katılımcıların motor sekans öğrenme kapasiteleri serial reaction time (SRT) görevi ile değerlendirilmiştir.
Egzersiz protokolü:
- 3 aylık kardiyorespiratuar fitness programı (Statik Bisiklet ile) haftada 3 kez, her seans 1 saat sürecek şekilde uygulanmıştır (günün aynı saatlerinde).
- Egzersizin şiddeti, önceden yapılan maksimum aerobik gücüne göre ayarlanmıştır.
- Eğitime ilk başta %60 şiddet 20 dakika olacak şekilde başlanılmış ve %80 şiddet 40 dakika’ya ulaşılıncaya kadar, her hafta şiddet %5 , süre ise 5 dakika artırılmıştır.Her seansta kişinin yorgunluk seviyesi Borg skalası ile değerlendirilmiştir.
Sonuçlar:
Aerobik egzersizi takiben ;
- Hippokampüs, striatum ve serebellum’da fonksiyonel reorganizasyon gelişmiştir.
- Aerobik egzersizle ,motor sekans öğrenme kaynaklı beyin plastisitesi arasında korelasyon gözlemlenmiştir.
- Sedanter parkinsonlu hastalarda ve sağlıklı bireylerde 12 haftalık progresif aerobik eğitim, motor beceri öğrenme üzerine olumlu etki göstermiştir.
- Parkinsonlu hastalarda egzersizle ilişkili olarak nörofizyolojik değişiklikler meydana gelmiştir. (motor öğrenmeyle ilgili nöral alanlarda)
- Motor öğrenme kapasitesini arttırmak ve motor fonksiyonları geliştirmek için fiziksel egzersiz temeline dayanan non-farmakolojik müdahaleler parkinson hastalığında uygulanabilir.
Referans
Duchesne et al.Influence of aerobic exercise training on the neural correlates of motor learning in Parkinson's disease individuals.NeuroImage: Clinical 12 (2016) 559–569
Özet
Bu çalışmada, parkinson hastalarına ve sağlık bireylere uygulanan 3 Aylık aerobik egzersiz programının ,motor öğrenmedeki nöral bağlantılar üzerine etkisi fonksiyonel MRI ile değerlendirilmektedir.